RÖPORTAJ – BESLENME İLE İLGİLİ SIK SORULAN SORULAR?

“Sağlıklı beslen, Kaliteli yaşa” sloganıyla yola çıkan ve Bilecik’te sağlıklı yaşama merhaba diyenlerin hizmetine açılan B’DİET isimli firmanın sahibi Diyetisyen Büşra Özyavuz ile “Beslenme ile ilgili sık sorulan sorular” konusunda röportaj gerçekleştirdik.

*Kahvaltı neden önemlidir?
Akşam yemeği ile sabah arasında yaklaşık 12 saatlik bir süre geçer. Bu süre içinde vücut, besinlerin tümünü kullanır. Sabah kahvaltı yapılmazsa, beynin kullanacağı enerjide azalma olur. Bu durumda yorgunluk, baş ağrısı, dikkat ve algılama azlığı gibi sıkıntılar yaşanır. Çocuklarda okul başarısı düşer. Öğünler içinde en önemlisi sabah kahvaltısıdır. Yeterli ve dengeli bir kahvaltı menüsü güne istekli başlamada ve elverişli bir biçimde sürdürmede oldukça önemlidir. Kahvaltıda protein kaynağı olarak bir su bardağı süt, yumurta veya peynir, yeterince enerji alabilmek için ekmek, çörek vb. vitamin ihtiyacımız için söğüş sebze, taze sıkılmış meyve suyu ya da meyve tüketilmelidir. Zaman zaman kahvaltılık gevrekler de sütle karıştırılarak ancak bir meyve ile desteklenerek tüketilebilir. Evde hazırlanan tarhana, mercimek, yayla çorbası gibi çorbalar da kahvaltı için iyi birer seçenektir.

*Tuz tüketiminde nelere dikkat edilmelidir?
Tuz tüketimi ile hipertansiyon arasında yakın bir ilişki vardır. Ayrıca fazla tuz tüketimi idrarla kalsiyum
atılmasını arttırarak kemiklerden kalsiyum kaybına neden olur. Tuz tüketimini azaltmak için;

• Lezzetine bakılmadan yemeklere tuz eklenmemelidir.
• Daima taze ve aşırı tuz içermeyen besinler tercih edilmelidir.
• Satın alınan hazır ürünlerin etiketleri mutlaka okunmalıdır. Tuzsuz ya da tuzu azaltılmış besinleri tercih edilmelidir.
• Masada tuz kullanılmamalıdır. Baharat ve maydanoz, nane, kekik, dereotu, rezene, fesleğen gibi aroma sağlayıcılar tuz yerine tercih edilmelidir.
• Turşu, ketçap, hardal, soya sosu vb. yiyeceklerin tuz içeriği çok fazladır. Bu besinlerden uzak durulmalı ya da az ve seyrek tüketilmelidir.
• Sebze ve meyve tüketimi arttırılmalıdır.
• Bol su içilmelidir.
• Su genelde az sodyum içerir.

*Şekerli besinler zararlı mıdır?
Şekerler saf karbonhidrattır ve yoğun enerji kaynağıdır. Bu besinlerin fazla miktarda tüketimi aşırı
enerji alımının nedenidir ve vücut ağırlığının artmasına (şişmanlığa) ve besleyici değeri yüksek olan
besinlerin tüketiminin de azalmasına neden olur. Bu nedenle bu tür besinlerin tüketiminin azaltılması
büyük önem taşımaktadır. Bunun için

• Fazla şeker içeren besinlerin ve içeceklerin tüketimi sınırlandırılmalıdır.

• Enerjimizin çoğunluğu tahıllardan (tam tahıl ürünleri), taze meyve ve sebzelerden, az yağlı veya yağsız besinlerden örneğin yağı azaltılmış süt ve ürünlerinden, yağsız et veya et yerine geçenlerden sağlanmalıdır.

• Asitli ve gazlı içecekler yerine süt ve ürünleri tercih edilmelidir.
• Şeker içeren içecekler yerine sadece su içilmelidir.

•Çay ve bitkisel çaylar şekersiz içilmelidir.
• Şekerli besin tüketiminden sonra dişler fırçalanmalıdır.

*Boyuma göre uygun ağırlıkta mıyım?
Uygun vücut ağırlığı Beden Kitle İndeksi (BKİ) hesaplanarak bulunur.
BKİ formülü aşağıda verilmektedir.

BKİ= Vücut ağırlığı (kg) / Boy uzunluğu2 (m)2
Örnek: 1.70 m boyunda ve 75 kg ağırlığında olan bir insanın BKİ değeri şöyle hesaplanır:
BKİ= 75 / (1.70)2 = 75 / 2.89 = 26

Yetişkinler için, BKİ’ nin 18.5 ile 24.9 arasında olması uygun vücut ağırlığına sahip olunduğunun göstergesidir. BKİ’ nin 18.5’dan düşük olması zayıflığın, 25 den yüksek olması şişmanlığın, 30’un üzerinde olması ise obezitenin (aşırı şiş-manlık) göstergesidir.

Vücutta yağ dağılımını belirlemede bel çevresini ölçmek, bel ve kalça çevresini değerlendirmek de önemli bir ölçüttür.

Bel çevresinin santimetre cinsinden değeri kalça çevresinin santimetre cinsinden değerine bölündüğündeki değerin erkeklerde 1.0’in kadınlarda ise 0.8’in üzerinde olması sağlık riskinin artması olarak değerlendirilir.

Bel çevresinin erkeklerde 102 cm ve kadınlarda 88 cm üzerine çıkması sağlık riskini arttırır.

*Bitkisel çaylar zayıflatır mı?
Bazı bitkiler bağırsakları çalıştırır, bazı bitkiler idrar söktürücü özellik gösterir. Ancak hiçbir bitki zayıflatmaz. Zayıflamak için uzman kişilerin hazırladığı beslenme programları uygulanmalıdır.